In het spoor van de pelgrim

2020
5
finisterra


In het spoor van de pelgrim
 

El camino de Santiago de Compostella

Het aantal pelgrims dat de tocht naar Santiago de Compostella in het noorden van Spanje maakt, zit al jaren in de lift. Met meer dan 340.000 pelgrims was 2019 een echt recordjaar. Kortom, ‘el camino’ of Sint-Jacobsroute is hot! En je hoeft helemaal geen devote gelovige te zijn om te genieten van deze tocht. Monte sprak met twee enthousiaste pelgrims: Pjotr Hubin (26) en Eva van de Velde (25).

 

Over de Sint-Jacobsroute

De Sint-Jacobsroute is niet één pad, maar een netwerk van paden dat wandelaars uit heel Europa naar de kathedraal van Santiago de Compostella leidt. Volgens de overlevering liggen in deze basiliek de beenderen van de apostel Jakobus de Meerdere begraven. De weg is dan ook gemarkeerd met een sint-jakobsschelp, het teken van de heilige.

 

Pelgrimeren: een eeuwenoude traditie

Van oorsprong is pelgrimeren een traditie met een duidelijke religieuze betekenis. Pelgrims gaan op tocht naar een heilige plaats om te bidden, een heilige te vereren of om vergiffenis te vragen. Een traditie die niet alleen in het Christendom, maar in alle wereldreligies voorkomt.

Vandaag ondernemen steeds meer niet-gelovigen de mythische tocht naar Santiago de Compostella. Sommige voor de sportieve uitdaging, anderen om van de natuur te genieten of om even afstand te nemen van de drukte van alledag. Kortom, iedere pelgrim vult de tocht op zijn/haar eigen manier in.

WalkingRoad

Sint-Jacobsroute in cijfers

• In 2019 reikte het pelgrimsbureau welgeteld 347.578 certificaten uit.
• De camino Francés (775 km) in het noorden van Spanje is veruit de populairste route met 55% van de pelgrims, gevolgd door de camino Portugues (252 km) langs de Portugese kust met 21% van de pelgrims.
• 93% van de pelgrims legt de tocht te voet af. Anderen komen met de fiets, te paard of een rolstoel.
• Veruit de grootste groep pelgrims is afkomstig uit Spanje. Maar steeds meer wandelaars uit de V.S., Zuid-Korea, Brazilië, Australië en Canada vinden de weg naar Compostella. De film “The Way” uit 2010 met onder andere Martin Sheen zou hier voor iets tussen zitten.
• De grootste groep pelgrims (54%) is tussen de 30 en 60 jaar oud, 27% van de pelgrims is jonger dan 30 jaar, 19% is ouder dan 60.
• Wist je dat steeds meer vrouwen de tocht afleggen? In 2019 zelfs iets meer dan mannen (54-46%).

Cijfers afkomstig uit het jaarverslag 2019 van het Oficina del Peregrino. Meer info op www.oficinadelperegrino.com.

 

Kers op de taart: de Compostela

Heb je minstens 100 kilometer gewandeld of 200 kilometer gefietst? Dan heb je recht op de Compostela, een bevestiging van je pelgrimstocht. Dit certificaat wordt uitgereikt door het Oficina del Peregrino in Santiago de Compostella. Om de Compostela te ontvangen, moet je jouw pelgrimspaspoort voorleggen met de nodige stempels als bewijs. Met dit paspoort kun je ook overnachten in eenvoudige refugios of albergues langsheen de route.

 

Pelgrim aan het woord: Pjotr

De 26-jarige Pjotr Hubin legde de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella niet één, maar drie keer af. Eén keer met de fiets en twee keer te voet. “En ik zou het zo nog een keer doen!”, vertelt hij enthousiast.

“Als gezin maakten we geregeld wandelvakanties. Toen ik 18 werd, mocht het iets uitdagender zijn. We hebben toen de GR20 in Corsica gestapt.” Sindsdien is Pjotr verliefd op meerdaagse trekkings en stapte hij onder andere de Cape Wrath Trail in Schotland en de Via Alpina in Zwitserland. “Hoewel deze trekkings prachtig zijn, is de tocht naar Santiago de Compostella iets helemaal anders.”
 

Church

Alleen en toch samen onderweg

Geïnspireerd door zijn grootouders vertrok Pjotr in 2013 met de fiets voor zijn eerste camino: 1300 kilometer dwars door het noorden van Spanje. “Het was vooral de sportieve uitdaging die me aansprak: zo’n grote afstand afleggen op eigen kracht. De voorzieningen onderweg gaven mijn ouders ook wat gemoedsrust.” Al snel besloot Pjotr om de zomer nadien terug te keren, maar dan te voet. In 2014 was hij dertig dagen onderweg via de camino Francés vanuit Saint-Jean- Pied-de-Port.

Hij koos er telkens voor om de tocht alleen te doen. “Als je alleen reist, ben je op jezelf aangewezen en leg je makkelijker contact met andere wandelaars. Iedereen heeft wel een reden om de camino te stappen. Er ontstaat een spontane samenhorigheid met de andere pelgrims, een soort familie. Je wandelt alleen, maar eigenlijk ook niet. Die ontmoetingen zijn wat de camino zo bijzonder maakt.”

Zijn mooiste herinnering aan de camino is de aankomst in Finisterre aan de Atlantische oceaan. “In de albergue ontmoette ik een Amerikaanse fotograaf. We hebben samen gegeten aan de vuurtoren en de mooiste zonsondergang ooit gezien. Hoewel we elkaar amper 24 uur hebben gezien, hebben we zeven jaar later nog steeds contact.”

 

Karma

In 2017 keerde Pjotr nog een derde keer terug. Hij stapte 252 kilometer via de camino Portugues. “Eerlijk gezegd vond ik deze camino een beetje teleurstellend. De tocht is een stuk korter, waardoor je een deel van de ervaring mist. Het was er ook vrij druk en de wandelaars leken meer op zichzelf gefocust. Op sommige plekken moest je voor de middag de albergue bereiken om zeker te zijn van een slaapplaats. Maar het blijft een mooie ervaring, ik zou het zo opnieuw doen.”

De pelgrimstocht naar Santiago heeft duidelijk een onuitwisbare indruk nagelaten op Pjotr. “Ik sta meer open voor nieuwe ervaringen en probeer mensen te helpen waar ik kan. Ik geloof dat je dat op één of andere manier terugkrijgt. Wanneer ik iemand aan de kant zie staan met fietspech, dan zal ik stoppen. Wanneer ik op een dag zelf hulp nodig heb, geloof ik dat iemand hetzelfde voor mij doet.”
 

SunsetView

 

Pelgrim aan het woord: Eva

In de zomer van 2019 wandelde Eva van de Velde (25) van Retie naar Santiago de Compostella. Op haar eentje stapte ze maar liefst 2600 kilometer in 104 dagen. “Voor de kathedraal in Santiago moet je het niet doen, maar de tocht zelf is echt een wonder ”, vertelt Eva.

Eva besloot na haar studies om de tocht naar Compostella te stappen. “Ik ben lang ziek geweest. Toen ik tegen mijn verwachtingen in afstudeerde aan de KU Leuven, had ik behoefte aan een time-out. Ik wilde lang onderweg zijn en 100% voelen dat ik leef. Ik had eerder al begeleide trekkings gestapt, maar deze route was toch iets helemaal anders.”
 

CandleWalk

#kaarsjesliefde

Enkele weken na Eva’s vertrek overleed haar kotgenote Eline. “Ik twijfelde of ik niet beter naar huis kon gaan… Maar ik besloot om door te zetten en in iedere kerk een kaarsje te branden voor Eline.” Op haar Instagramaccount @withlovebyeva postte Eva een dagelijkse update van haar tocht. Zo ontstond de hashtag kaarsjesliefde. “Voor ik het wist, namen volgers contact met me op om ook voor hen een kaarsje te branden. Dat voelde als een belangrijke verantwoordelijkheid. Zo werd mijn persoonlijke reis een tocht met veel betekenis voor anderen.”
 

CandlesCandleLove

 

Franse gastvrijheid

Eva's tocht ging van start in Retie nabij de Nederlandse grens. Ze doorkruiste België via Averbode, Zoutleeuw, Geldenaken, Namen en Givet. In Frankrijk ging ze verder via Reims, Troyes, Vézelay, Limoges en door de Pyreneeën.
“Vooral in Frankrijk heb ik erg genoten van de gastvrijheid. Onderweg kreeg ik geregeld een tas koffie, een duik in het zwembad of een slaapplaats aangeboden. Je bent wekenlang onderweg met bijna niets, geen auto, weinig budget,... Toch heb ik me nooit eenzaam gevoeld. Onderweg heb ik talloze mensen ontmoet die allemaal op één of andere manier zoekende zijn. Voor je het weet, deel je jouw levensverhaal met iemand die je niet langer dan 24 uur kent! Een heel bijzondere ervaring.”

 

Pelgrim deluxe

“De aankomst in Saint-Jean-Pied-de-Port aan de voet van de Pyreneeën was een euforisch moment. Ik kon niet geloven dat mijn lichaam me tot hier had gebracht! Ik voelde een enorme dankbaarheid.”
Saint-Jean-Pied-de-Port is ook de startplaats van de populairste route naar Santiago, de camino Francés.
“Een andere wandelaar wees me erop dat mijn rugzak toch ‘écht geen goede keuze was.’ Op dat moment had ik al bijna 2000 kilometer gestapt, de rest zou me ook wel lukken… In vergelijking met Frankrijk was de tocht door Spanje meer ‘pelgrim deluxe’. Ik voelde me vaak meer toerist dan pelgrim. De ontmoetingen onderweg werden oppervlakkiger. Ik twijfelde om mijn route aan te passen, maar vond dan toch aansluiting bij een groepje leeftijdsgenoten waarmee ik de laatste weken samen stapte.”

 

Leven na Compostella

Eva blikt met veel dankbaarheid terug op haar pelgrimstocht. “Deze ervaring heeft me meer vertrouwen gegeven. Ik denk geregeld: je bent naar Compostella gestapt, je zal dit ook wel kunnen.” Ook het project #kaarsjesliefde kreeg een vervolg in België met verschillende wandel- en verteltochten. “Ik ben nog steeds verbaasd over hoeveel kracht mensen kunnen halen uit zoiets eenvoudig als een vlammetje.”

Santiago

Tips voor toekomstige pelgrims

  1.  Met stip de nummer één tip van zowel Pjotr als Eva: plan geen einddatum. Wie een strikt wandelschema voorziet, moet zich iedere dag weer concentreren op het bereiken van dat doel. Het zijn precies de onverwachte ontmoetingen en de traagheid van het wandelen die ‘el camino’ zo charmant maken.
     
  2. “De eerste week is afzien”, zegt Eva,”de tweede week groeien je vleugels, vanaf de derde week kun je vliegen.” Kortom, geef je lichaam de kans om te wennen aan de vele dagelijkse kilometers. De etappes in de Pyreneeën zijn zwaar als je nog niet veel gestapt hebt.
     
  3. Neem zo weinig mogelijk bagage mee. Een rugzak van 30 liter volstaat als je in een herberg overnacht. Je kunt iedere avond je kleren wassen. Onderweg kom je geregeld een bakker, apotheek of supermarkt tegen. Aan ieder kerkhof kun je drinkwater tanken. Dat geldt zeker voor Belgie en Frankrijk, maar in Spanje waren die vaak afgesloten, maar daarentegen heb je veel kraantjes speciaal voor de pelgrims.

Zin om je eigen pelgrimstocht te maken? Het Vlaams Compostelagenootschap helpt je op weg. Meer info op www.compostelagenootschap.be.

 

 

-Tekst Isabeau Vogeleer / Foto's: Pjotr Hubin en Eva van de Velde

 

Meer bergsport-nieuws lezen? Vind de volledige vijfde editie van Monte online!