Veilig de bergen in

Wandelen in de bergen... dat is actief genieten van een prachtige omgeving. Je ontdekt turquoise bergmeertjes en prachtige, panoramische uitzichten. Met wat geluk zie je zelfs een marmot of een gems onderweg! 

We geven je alvast tien tips om veilig de bergen in te gaan. 

 

1. Bereid je tocht goed voor

Een goede voorbereiding is onontbeerlijk voor een veilige bergwandeling. Met gids, topografische kaart en internet krijg je thuis al zicht op de lengte en de moeilijkheidsgraad van de tocht. Je vindt heel wat informatie om je tocht voor te bereiden in onze bibliotheek. 

Checklist: 

• Wat is de moeilijkheidsgraad, afstand en hoogteverschil van de tocht? Zijn er uitwijkmogelijkheden of alternatieven in geval van nood? Zijn er rustplaatsen onderweg? 
• Is er kans op onweer, hevige neerslag of zelfs sneeuwval? (ook in de zomer!) 
• Is iedereen fit genoeg voor deze tocht?
• Is iemand op de hoogte van onze plannen? 
• Wat zijn de actuele omstandigheden van het wandelpad: ligt er sneeuw? Is het pad toegankelijk? 

Met deze voorbereiding kun je een juiste inschatting maken van de tocht. Stem de keuze van de tocht af op jouw fysieke capaciteiten en andere mede-wandelaars. 

Controleer ook het weerbericht: regen, wind en koude verhogen het risico op ongevallen. In dit artikel lees je alles over onweer in de bergen. 

2. Vertrek in goede, fysieke conditie

Wandelen in de bergen is inspannend en vergt veel van ons lichaam, zorg daarom dat je fit bent voor vertrek. Hoe fitter je bent, hoe meer je kunt genieten onderweg. 

Maak een realistische inschatting van je fysieke capaciteiten. Een plots hartfalen (hartinfarct) is helaas een veel voorkomende doodsoorzaak bij bergwandelaars, voornamelijk bij mannen ouder dan 40 jaar. 

• Vermijd tijdsdruk 
• Kies een wandeltempo dat je makkelijk kunt volhouden 
• Vermijd een te lange belasting op de eerste dag(en)
• Start langzaam en vermijd extreme inspanningen bij het begin van de wandeling 
• Bij griep of verkoudheid blijf je beter thuis 
• Bij warm of zwoel weer kies je best voor een schaduwrijke wandeling 

Wandelen, 'nordic walking', lopen, fietsen, mountainbiken,... zijn goede activiteiten om je thuis voor te bereiden op een tocht in de bergen. 

We maakten deze brochure met oefeningen die je thuis makkelijk kunt uitvoeren om je rompstabiliteit, evenwicht en kracht te verbeteren. Opgelet, we raden wel aan om deze oefeningen onder begeleiding te trainen. 

3. Een complete uitrusting 

Een zware rugzak kan je bergtocht onnodig zwaar maken, maar zorg ervoor dat je deze basisitems zeker bij je hebt:  

• Kleding: een wind- en waterdichte jas, warme trui, muts, handschoenen 
• Zonnebescherming: zonnebril, hoed of petje, zonnecrème, lippenbalsem 
• Drank & snacks: 1 tot 2 liter water, fruit of mueslirepen,... 
• Wandelkaart: een topografische kaart op schaal 1:25.000 of 1:50.000 
• Gsm: controleer of je batterij is opgeladen
• EHBO-pakket: inclusief blarenpleisters en reddingsdeken 
• Bij langere of gevorderde tochten, voorzie ook een bivakzak en hoofdlamp  

In onze 'infobank' vind je allerlei artikels om je te helpen bij de keuze van het juiste materiaal. Enkele topics: 

• de juiste slaapzak
• de juiste slaapmat
• een donsjas 
• het lagensysteem
• ... 

4. Kies de juiste wandelschoenen

De juiste wandelschoen betekent een wereld van verschil: het ontlast je voeten en biedt zekerheid. Let bij de aankoop van bergwandelschoenen steeds op de perfecte pasvorm, het profiel van de zolen, de waterdichtheid en het gewicht van de schoenen. Neem dan ook voldoende tijd om een goede schoen te kiezen en laat je adviseren in een gespecialiseerde winkel. 

Er zijn verschillende categorieën wandelschoenen op de markt: 

• Categorie A: geschikt voor bospaden en lichte wandelwegen 
• Categorie B: geschikt voor bergpaden, met een schacht tot boven de enkel en een goed profiel 
• Categorie C: geschikt voor zeer zware bergpaden met sneeuw- en puinhellingen 
• Categorie D: niet geschikt voor bergwandelen (vanwege de stijve zool) 

De verschillende categorieën worden haarfijn uitgelegd in dit artikel (p. 14-17). 

 

5. Tredzekerheid

Uitglijden of struikelen zijn de belangrijkste oorzaken van ongevallen bij bergwandelaars. Tredzekerheid is dan ook cruciaal voor een veilige tocht! Vermoeidheid en een hoog tempo, kunnen je concentratie verminderen. Wandel dus aandachtig. Door voorzichtig te wandelen, vermijd je ook dat je stenen los trapt. 

• Wanneer je klimt op een steil pad, neem dan kleine passen om kracht te sparen. Probeer een langzaam en gelijkmatig tempo aan te houden.
• De meeste ongevallen gebeuren tijdens het afdalen. Let op je houding bij de afdaling: knieën lichtjes gebogen, bovenlichaam voorover, het zwaartepunt boven jouw steunvoet.  
• Las bij lange of moeilijke afdalingen een pauze in 

6. Blijf op de gemarkeerde paden

Wanneer je het pad afsnijdt of verlaat, neemt het risico op steenslag, verdwalen en ongevallen toe. Blijf dus steeds op de gemarkeerde paden. 

Voornamelijk de oversteek van (steile) sneeuwvelden is niet te onderschatten, bij uitstek bij de start van het zomerseizoen. 's Morgens zijn deze velden nog hard bevroren, waardoor je kunt uitglijden. Pas wanneer de eerste zonnestralen de sneeuw zachter hebben gemaakt, kun je veilig het sneeuwveld oversteken. 'Spikes' kunnen een goede oplossing zijn. 

7. Pauzeer regelmatig en geniet

Wandelen in de bergen is geen wedstrijd. Laat prestatiedrang of stress dan ook maar thuis. Neem de tijd om onderweg te pauzeren: zo kan je lichaam recupereren, maar vooral, zo kun je onderweg genieten! 

• Neem ongeveer elk uur een drinkpauze 
• Eet iets kleins bij iedere tweede pauze om het suikergehalte op peil te houden 
• Isotone dranken zijn ideale dorstlessers, voorzie minstens 1 à 2 liter drank 
• Kies voor koolhydraatrijk voedsel zoals mueslirepen, gedroogd fruit, bananen, volkorenbrood,... 

 

8. Bergwandelen met kinderen

Is wandelen in de bergen ook geschikt voor kinderen? Natuurlijk! Maar leg de nadruk van de tocht op spelen en ontdekken. Pas de tocht aan aan de leeftijd en de fysieke capaciteiten van je kinderen. Moeilijke en lange tochten die veel concentratie vergen, zijn niet geschikt. Bij een lastige passage, begeleid je de kinderen één op één. 

Meer weten? Vraag dan gratis de brochure "Bergwandelen met kinderen: samen op avontuur" aan via promotie@kbfvzw.be.

9. Wandel in kleine groepjes

Kleine groepen (4 tot 6 personen) laten meer flexibiliteit toe bij noodsituaties. Informeer ook steeds een derde over je tochtplannen. Hij of zij kan de hulpdiensten inschakelen wanneer de tocht niet volgens plan verloopt. 

Pas op wanneer je alleen wandelt: zelfs kleine, schijnbaar onschuldige ongevallen kunnen tot ergere noodsituaties leiden. 

 

10. Respecteer de natuur

Bergregio's zijn een ontzettend kwetsbare omgeving. Respecteer de regels ter plaatse (geen afval, vermijd lawaai, blijf op de paden,...) maar denk ook aan de impact van je verplaatsingen per auto. 

Zin in meer?

Bekijk onze webinars of meld je aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief. 

 

 

Opleiding tot zelfstandig bergwandelaar 

Droom je ervan om een tocht van hut naar hut te maken? Wil je dit graag volledig zelfstandig doen? Dan is de opleiding tot zelfstandig bergwandelaar iets voor jou. In deze opleiding krijg je alle tools aangereikt om zelfstandig een tocht voor te bereiden. Lees meer over deze opleiding

De Klim- en Bergsportfederatie biedt de beste verzekering aan in Vlaanderen voor bergwandelaars. Je profiteert ook van 50% korting in berghutten van de Alpenverenigingen in Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Frankrijk,... Lees meer over het KBF-lidmaatschap